Lpg' Yi Ruhsata İşletme Prosedürü |
NEDEN BRC olmalı sorusuna şöyle cevap vermemiz gerekiyor. |
1- Taninmiş bir marka.
|
LPG motorda hararet yapar mı? |
LPG Silindirlere gaz fazında gönderilmektedir. Volumetrik olarak LPG ve Benzinin alt kalorifik güçleri şöyledir: Benzin = 32.3 MJ/Dm3 LPG = 25.6 MJ/Dm3 LPG' nin Alt kalorifik gücü benzine göre daha düşük olduğundan bilinenin aksine yanma daha düşük sıcaklıklarda gerçekleşmektedir. Benzinle çalışmada tam yük civarında karışım aşırı zengin olup yanma bozulmakta, CO ve HC emisyonları artarken NOx emisyonları azalmaktadır. LPG' de ise tam yükte karışım fakir olup, CO ve HC emisyonları düşmekte, buna karşılık NOx artmaktadır. Bu durum bazı çevrelerce yorumlanırken, NOx değerlerindeki artışın benzinde olduğu gibi yanma esnasında oluşan yüksek sıcaklığa bağlanmaktadır. Bilindiği gibi benzinde yanma sırasında sıcaklık ne kadar yüksek olursa NOx emisyonları o ölçüde yüksek çıkmaktadır. LPG' de durum tamamen farklı olup, Alt Kalorifik Güçlerden de görüldüğü gibi yanma esnasında silindirlerde daha fazla sıcaklık oluşması fiziken mümkün değildir. Farklı yakıt kullanımında yanma odasında oluşabilecek sıcaklıklar açısından LPG veya DOĞALGAZ benzine göre gerek volumetrik verim ve gerekse adyabatik alev sıcaklıkları açısından daha avantajlı görünmektedir. Dolayısıyla bu yakıtlarla daha düşük sıcaklıklar ve daha düşük ısıl zorlamalar oluşmaktadır. Ayrıca piyasada çekirdekten yetişme,eski pik motorlarda kalmış bazı ustalar, "abi benzinde kurşun var sübapları yağlar, karbon filmi oluşturur, LPG kuru yakıt motora hararet yaptırıp sübap sarar" şeklinde tamamen yanlış beyanlarda bulunmaktadır. Uzun yıllardır motorlar kurşunsuz benzine göre üretilmektedir. Gelişen çevre standartları ve daha sıkı egzoz emisyon sınırlamaları daha temiz yakıtları zorunlu kıldığından motorlarda karbon filmi oluşmasının önemi kalmamıştır. Otomotiv firmalarınca geliştirilen yeni motor teknolojileriyle daha düşük ısı iletimi olan ve hafif malzemelerden üretilen sübaplar üretilmiş, sıcaklıklar önemli ölçülerde düşürülmüş ve mekanik zorlamalar azaltılmıştır. Yeni motor teknolojilerinde kullanılan direnci yüksek ve ısı iletim katsayısı düşük kaplamalarla süpap dayanımları arttırılmış ve ısı kayıpları azaltılmıştır. |
LPG' li araçların bakım ve kontrolları |
1-ATEŞLEME SİSTEMİNDE YAPILACAK KONTROLLER * Buji tırnak aralığı kontrol edilmelidir. Tırnak aralığı büyüdükçe yanma yeterince olmayacağından araçta yakıt sarfiyatı artar ve çekişten düşer. * Distribütör içindeki platinlerin kontak aralığı kontrol edilmelidir. Bu aralık 0.45-0.50 mm olmalıdır. * Aracın Avans Kontrolü; Avans Tabancısı ile 800-850D/Dk için 10 derece, 3000-3500 D/Dk için 27 derece olmalıdır. *-Avansın öngörülen değerde olmaması (düşük olması) durumunda; bujiler zamansız ateşleme yapacak, bu durum motorun teklemesine veya çekişten düşmesine neden olacaktır. * Avansın öngörülen değerde olmaması (yüksek olması) durumunda; bujiler motorun yanma odaları iç yüzeylerinde, silindirde subap tablalarında ve yuvalarında aşınma hatta söz edilen metal bölgelerde erime meydana gelecektir. * Ayrıca yolda LPG ile giderken motor subapları normal, benzinle giderken ise sesli yani şakırtılı çalışacaktır. Avansın düzgün bir şekilde ayarlandığı pratik olarak araç durduğu yerde araca patinaj çektirilerek anlaşılır. Bu durumda motor stop etmemelidir. * Dönüşüm öncesinde aracın bakımlarının yapılmış olması ve ayarlarının iyi olması gerekmektedir. Aracın ateşleme sistemi kontrol edilmeli, yakıt sisteminin (karbüratör temizliği) bakım ve ayarı yapılmalıdır. 2-YAKIT SİSTEMİNDE YAPILACAK KONTROLLER * Yakıt sisteminde yapılacak kontrolün başında karbüratör temizliği ve ayarı gelir.Araç benzinle çalışırken ayar yapılmalıdır. Aksi halde motor düzensiz ve tekleyerek çalışır. Montajdan önce karbüratördeki devreler ve gözenekler çok iyi bir şekilde temizlenmelidir. Daha sonra buna bağlı olarak araç benzinle çalışırken karbüratör ayarı yapılmalıdır. Bu temizlik ve ayarın gerektiği gibi yapılmaması durumunda ise motorun ihtiyaç duyduğu yakıt gerek benzin gerekse gaz pozisyonunda yeteri miktarda motora gidemeyeceğinden motorun düzensiz ve tekleyerek çalışmasına sebep olacaktır. * Yakıt sisteminde yapılacak bir diğer kontrol ise hava filitresinin kontrolü veya değişimidir. Hava filtresinin temizliğine ve zamanında değişimine uyulmazsa; motor gerek benzin ve gerekse gaz pozisyonunda sağlıklı çalışmayacak, gereğinden fazla yakıt harcayacaktır. * Ateşleme sıcaklığı benzine kıyasla LPG' de yüksektir. Ateşleme sıcaklığının yüksek ve yakıt karışımının düşük olmasından dolayı benzine nazaran LPG gaz kaçağından, yangın tehlikesi daha azdır. 3- LPG DÖNÜŞÜMÜ SONRASI ARAÇ KONTROLÜ Dönüşüm Sonrası İlk Kontrol * Aracınıza LPG dönüşüm sistemi montajı yapıldıktan sonra kullanılan malzemelerin ve yapılan montajın standartlara uygun olup olmadığı konusunda mutlaka MakinaMühendisleri Odasına kontrol ettirilmesi ve Montaj Tespit Raporunun alınması önerilmektedir. Dönüşüm Sonrası Periyodik Bakımlar LPG dönüşüm sistemleri konu başlığında kurallara araç kullanıcısı hemen hemen her fırsatta dikkat edilmeli ve buralardan kaynaklanan sorunları hemen gidermelidir. LPG' li araçların periyodik bakımları her 10.000 kilometrede bir yaptırılmalıdır.Bu bakımlarda; * Elektrik tesisatı kontrol (özellikle kaçak akım) edilerek, baglantılarda oksitlenme olup olmadığına bakılmalı. * Buharlaştırıcıda (Regülatörde) biriken kostik ve yabancı maddeler temizlenmeli. * LPG elektro valfindeki filtre temizlenmeli. * Elekro valflerin ve buharlaştırıcı regülatörün tamir takımları gerekirse değiştirilmeli. * Ana hortum ve bağlantı bileşenlerinin durumu kontrol edilmeli. * Basınç düşürücüsünün birinci ve ikinci kademe basıncı kontrol edilmeli. * Diyafram üzerindeki basıncı karşılayan delikte kirin birikip birikmediği kontrol edilmelidir. Ayrıca aracınızı her vize işlemi öncesinde Makine Mühendisleri Odasının Kontrol Birimlerinde kontrol ettirerek Gaz Sızdırmazlık Raporunu almanız gerekmektedir. 4- DÖNÜŞÜM SONRASI SİSTEM KONTROLÜ * LPG DÖNÜŞÜMÜ (OTOGAZ DÖNÜŞÜMÜ) yapıldıktan sonra kontroller ve ayarlar yapılmalı , montajdan sonra tüm kelepçeler kontrol edilmelidir. Depoya bir miktar LPG doldurulmalı ve tüm bağlantı yerleri köpükle kontrol edilmeli bağlantı yerlerinde gaz kaçağı olup olmadığı kontrol edilmelidir. OTOGAZ TANKI doldurulduktan sonra köpükle kontrol edilmeli dolum ağzı ve dolum hattında sızıntı olup olmadığına dikkat edilmelidir.Ayrıca dolum tabancası gaz basma görevini bitirdikten sonra dolum ağzı içindeki bilyanın görevini (geri gaz kaçışısın engelleme) tam yapıp yapmadığı kontrol edilmelidir. * LPG (OTOGAZ) tankı herhangi bir sebepten dolayı boşaltılacaksa kesinlikle bu işlem kapalı ortamda yapılmamalıdır. Bu işlem açık havada ,ateş kaynaklarında uzak ,izole bir ortamda yapılmalıdır ve oldukça dikkatli davranılmalıdır. * Yakıt seçici anahtarın geçişlerde problem yaratmadığı ve LPG deposu dolum seviyesini gösterdiği görülmelidir. Her şey doğru çalıştığında arabayı benzin ile çalıştırın motorun doğru çalıştığını kontrol edin ve düğmeyi orta konuma getirerek benzin yakıtının bitmesini bekleyin. (Sadece karbüratörlü araçlarda). Bu noktada düğmeyi LPG konumuna getirin. Ayarlar düzgünse motor LPG ile çalışmaya başlayacaktır. Basınç düşürücüsüne kadar LPG hortumunun bağlantılarını kontrol edin ve LPG gaz kaçağı kontrolü yapın.Maksimum ve minumum gaz akışı ayarını yapan vidaları orta konuma getirip ,motoru çalıştırın.Kalibre yapmak için dönen makaralı sistemleri veya aracın yolda maksimum sürat yaptırarak sağlayın. Daha sonra ince ayarları aracınızı 4 gaz analiz cihazına bağlatarak yaptırın. Bütün bu ayar ve kontrollardan sonra LPG tankını doldurup tankın kapasitesinin %80 inde dolumun otomatik kesilip kesilmediğini kontrol ettirin. * LPG deposunun 30 derecelik açı ile monte edildiği kontrol edilmelidir. * Depo taşıyıcı civatalar ve depo kemeri kontrol edilmelidir. * Jikle kolu çekilerek mikserin jikle kelebeğine temas edip etmediği gözlenmelidir. (Karbüratörlü araçlar) 5- LPG YAKITLI MOTORUN BAKIMI LPG yakıtı kullanan araçlara özel bir bakım ayarlama gerekmez. Periyodik bakımların zamanında ve aksatılmadan yapılması yeterlidir. 6- GAZ SİSTEMİNİN PERİYODİK BAKIMI 1- LPG ana hortum ve bağlantılı bileşenlerin durumu kontrol edilir 2- Basınç düşürücü OTOGAZ beyninin birinci ve ikinci kademe basınçları kontrol edilir. 3- Elastik ve düşük basınçlı hortumun durumu kontrol edilir 4- Elektrik sisteminin etkinliği bağlantıların oksidasyona uğramadığını kontrol edin (her 10.000 km de) 5- Basınç düşürücü LPG beyninde yağ birikmiş ise boşaltılmalıdır.(Her 20.000 km de) 6- Basınç düşürücü LPG beyninin parçaları orijinal yedek parça kullanarak değişimi (her 50.000 km) sağlayın, sorun meydana geldiğinde sorunun kaynağını belirlemek için motorun komple sistem kontrolü gerekir 7- ARAÇ SAHİBİNİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR * Parçalar, yetkili servis belgesi verilmiş ve sertifikalandırılmış servislerde değiştirilmelidir. Ayrıca yetkili servis belgesi olmayan servislerde kesinlikle montajı yaptırılmamalıdır. * Gaz filtresi 10.000 Km de, buharlaştırıcı (KİT) tamir takımı 50.000 Km de bir mutlaka değiştirilmelidir. Gaz filtresi (10000 Km) ve KİT tamir takımının ömrünün bitiminde (50.000 Km) kesinlikle tazyikli hava ile temizleme yoluna gidilmemelidir. Yapılan temizleme işlemi araca ve gaz sistemine zarar vermektedir. * Araç ilk çalıştırmada ve akşam marş kapatılmadan önce 1 dk benzinle çalıştırılmalıdır. * Gazı buharlaştırmada kullanılan buharlaştırıcı (beyin) üzerinde bulunan yağ boşalma vidası haftada 1 kez açılarak buharlaştırıcıda birikmiş yağ boşaltılmalıdır. * Buharlaştırıcı üzerindeki gaz ayar vidası ile kesinlikle oynanmamalıdır. Gaz ayarı sadece mikser ayar vidasından yapılmalıdır. Yapılan ayar sonunda hala problem devam ediyorsa lütfen en yakın yetkili servisimize başvurunuz. * Tüpten yapılan dolumlarda, gaz pislikli olduğu için uzun vadede sisteme büyük zararlar vermektedir. Bu sebeple tüpten kesinlikle dolum yapılmamalıdır. Tüpten yapılan dolumlarda sistem garanti kapsamı dışındadır. * Kullanılan yakıt tankının ömrü 10 yıl olup, 10 yıl sonunda mutlaka değiştirilmelidir. * E-CE-R 67 ve TSE Belgesi olmayan cihazlar kesinlikle taktırılmamalıdır. * Teknik Belgesi alınmayan araçlar ruhsata işletilemez. İşletilme durumunda sorumluluk araç sahibi ve bu işlemi yapan muameleciye aittir. * Cihazlar imalat hatalarına karşı 2 yıl malzeme, ayrıca tüm servisler tarafından yapılan montaj 2 yıl servis garantilidir. Garanti, cihazlara araç sahibi tarafından yanlış müdahale yapılmadığı ve gazın istasyonlardan alındığı durumlar için geçerlidir. Tüpten yapılan dolumlarda, sistem garanti kapsamı dışındadır. Ayrıca elektronik aksamların garantisi, akünün normal değerinden fazla şarj edilmesi durumunda geçerli değildir. * Hava filtresi kısa aralıklarla değiştirilmelidir. Çünkü kirlenen filtreden hava geçişi azalacağından, gaz rölantiside sürekli değişir, araç teklemeye başlar ve stop edebilir. * LPG tanklarına kesinlikle doğalgaz doldurulamaz, doldurulması çok tehlikelidir. * Yukarıda belirtilen noktalara uyulduğu zaman aracınız benzinli araçlarda çok daha uzun ömürlü olmaktadır. * Lütfen otogaz sistemine ehil olmayan kişilerin (bu konuda eğitilmemiş) her ne sebep olursa olsun, otogaz sistemine müdahale etmesine izin vermeyiniz. * Unutmayın! Otogaz sistemi,kuralına göre kullanıldığında benzinli sistemlerden çok daha güvenlidir. NOT:Tüm bu müdahaleler için yeterli teknik bilgiye sahip değilseniz lütfen en yakıt OTOGAZ YETKİLİ SERVİSİNE müracat edin. PERİYODİK BAKIMLAR Montajını yaptırdığınız LPG kitinin bakım ve ayarını mutlaka yetkili servislerine yaptırınız. * Hava filtresinin temizliği her 3000 km de * Gaz ayarı ilk 1000 km de * Regülatör yağ alımı ve ayarı 10.000 km * Hava filtresinin değiştirilmesi her 10.000 km * Buji kontrolü ve değişimi her 10.000 km * LPG valfindeki filtrenin temizlenmesi 10.000 km * Regülatör sökümü, temizliği ve ayarı 20.000 km * Regülatör tamir takımı değişimi, gaz ayarı, gaz filtresi 40.000 km |
Az yakıt tüketmenin püf noktaları nelerdir? |
AZ YAKIT TÜKETMENIN PÜF NOKTALARI Akaryakit fiyatlarina her gecen gun periyodik olarak gelen zamlar herkesi canindan bezdirdi. Yakit tuketimini minimuma indirmek elinizde. Eger otomobiliniz son gunlerde fazla yakit tuketmeye baslamissa vakit gecirmeden servisinizin yolunu tutun. Cunku birkac kucuk onlemle yakit tuketimini kontrol altinda tutabilirsiniz. Tedbirinizi almadan once otomobilinizdeki onarilmasi gereken yerler hakkinda teshisinizi dogru koyun. Bazi basit onarim teknikleri ile asiri yakit tuketiminde tasarrufu kolaylikla saglayabilirsiniz. Butun is bunun yontemini iyi bilmekte yatiyor. Araciniz fazla yakit harciyor mu? Otomobilin konforu, cekisi, aksesuarlarinin nasil oldugundan once, belki de ilk sorulan soru bu. Cogumuz, super ama kilometre basina fazlaca yakit tuketen bir otomobille dolasmak istemez. Luksunun yaninda, yakit tuketimi de otomobillerin tercih edilirligini arttiriyor. Ote yandan hep merak edilen konular, aracin ne kadar benzin veya LPG yaktigi, eger fazla yakiyorsa bunun nedenleri ve yakit tuketimini en aza indirmenin yollari oluyor. Ornegin asagidaki belirtileri hissettiginizde, aracinizin fazla yakit yaktigini anlarsiniz. Nasıl anlayacaksınız? • Motorun çekişinde azalma olur. • Egsoz gazi siyah, göz yaşarticidir, benzin veya LPG kokar. • Egsoz kuyruk borusu icinde karbon isi olusur. • Egsozda patırtılı sesler olur • Motor sogukken kolay, sicakken güç çalisir. • Bilinen miktarda benzinle veya LPG ile yapilan kilometrede azalma olur. Teşhisi doğru koyun Yakit tuketimi hesaplamasinda sikca yapilan hata kilometre basina parasal bir deger bulmaya calismaktir. Akaryakita sik sik zam geldigi icin Km basina TL/YTL olarak hesaplama yapmak yaniltici olmaktadir. Bu nedenle aracinizin fazla yakit yakip yakmadiginin tespitini yapmak icin, bir litre benzin veya LPG ile kac kilometre yol gittiginizi bulmaniz gerekiyor. Bunun icin yakit deponuzu, tabanca otomatik olarak yakiti kesinceye kadar doldurun. Bu sirada kilometre saatinizi okuyun, kilometrenizi bir yere not edin. Ikinci kez ikmal icin ayni istasyonda ve ayni tabancadan deponuzu tekrar otomatik olarak yakit kesilinceye kadar doldurun. Kac litre yakit aldiginizi not alin. Kilometre saatinizi tekrar okuyup, daha onceki yapmis oldugunuz kilometreden cikarin. Diyelim ki; 500 km yol yapmissiniz ve 50 Litre yakit aldiniz. Yaptiginiz Kilometreyi aldiginiz yakita boldugunuzde aracinizin bir litre yakitla kac km gittigi bulunmus olur.(Ornegimizde 500/50= 10 Km) Her defasinda Bir aracta yakit tasarrufundan bahsetmeden once, fazla yakit harcamasinin nedenlerini aciklamak yerinde olur. Aracin fazla yakit harcamasinin nedenlerini iki grupta toplamak mumkundur. Birincisi aractan kaynaklanan kusurlar, ikincisi ise surucuden kaynaklanan kusurlar. Araçtan kaynaklanan kusurlar: Asagidaki tavsiyelerin bir kismi bakim teknisyeni tarafindan yapilabilir. Ama sizin tarafinizdan yapilabilecek basit onarim ve bakimlar da vardir. Bu bakimlar kesinlikle rasgele bir tamirciye degil uzman ve yetkili bir servise yaptirilmali. Bu bakim ve kontroller: 1. Motorunuzun ayar ve bakimlarini (En fazla 10.000 km.de) ve uzman kisilere yaptirin. Bu ayar ve bakımlarda; a- Hava filtresinin temizligine dikkat edin. Tikanmis hava filtresi yakit tuketimini arttirir. b- Hava filtresini yaz veya kis durumuna gore takin. c- Distributor platin ayarini katalog degerine ayarlatin. Degerinde olmamasi yakit tuketimini arttirir. d- Akumulator ve baglanti kablolarinin bozuklugu motor verimini dusurur. Degerinde olmamasi yakit tuketimini arttirir. e- Bujilerin arizali ve ayarsiz olmasi yakit tuketimini yuzde 10 arttirir. f- Karburatorun bakimin yaptirin. g- Rolanti devri katalog degerinde olmali. Yuksek devir yakit tuketimini arttirir. h- Bakim teknisyeninizin, rolanti devri ayarini gaz analiz cihazi ile yapilmali. Siki ve tutukluk yapan bir gaz pedali yakit tuketimini artirir. 2. Fren balatalari ayarsiz ve siki ise tekerlek donusu zorlanir. Yakit tuketimi artar. 3. Debriyajin kaydirmasi yakit tuketimini arttirir. 4. On duzen ayarlarini her 10.000 km.de bir kontrol ettiren. 5. Lastik havalari uygun basincta olmalidir. Havasi az olan lastikte yuvarlanma guc oldugundan yakit tuketimi artar. Sürücüden kaynaklanan kusurlar: Surucu araci kullanirken asagidaki hususlara dikkat ettiginde daha az yakitla daha cok kilometre yapabilir. Oncelikle az yakitla cok kilometre gitmenin yolu sabirdan gecer sozunu unutmayalim. Eger ekonomi sizin icin on plandaysa asagidaki onerilerimizi dikkatlice uygulayin. 1. Onunuzdeki araci cok yakindan takip etmeyin. Zira devamli olarak aracinizi frenler ve gazlarsiniz. Bu durum ilave yakit tuketimine neden olur. Ani fren ve ardindan gaz basmak yakit tuketimini yuzde 5 arttirir. 2. Sehirlerarasi yolda en verimli hiz 80-90 km. arasindadir. 90 km.nin ustunde her kilometre yakit tuketimini yuzde 1 arttirir. Son vitesteki 90 km.lik hiz yaklasik 3.000-3.300 motor devrine esittir. Diger viteslerde de motorunuzu 2.750-3.000 devirler arasinda calistirin. (Bunun icin takometreden faydalanin). 3. Motorunuzun harareti (isisi) yakit tuketimini etkiler. a- Ilk hareketten once motorun isinmasi icin en fazla 30 saniye bekleyin. Fazla isinmasini beklemek yakit tuketimini arttirir. b- Ancak sehirlerarasi yola cikarken, hareket gostergesinin normale yaklasmasini bekleyin. c- Kisin motorunuzun cok sogumamasi icin radyator onunu gazete kagidi ya da benzeri bir seyle kapatin. d- Soguk motorda yakit sarfiyati fazladir. Motor tam isinmadan yapilan yolculuklardan (ozellikle kisa mesafelerden) kacinin. Boyle durumlarda araciniz yuzde 25 daha fazla yakit harcar. 4. Yakit deponuzun hatali doldurulmasi yakit tuketimini arttirir. Deponuzu doldururken asagidaki noktalara dikkat edin. a- Deponuzu mumkunse pompanin yavas hizi ile doldurun. b- Depo hicbir zaman agzina kadar doldurulmamali. c- Imkaniniz varsa sabah veya aksamin gec saatlerinde deponuzu doldurun. f- Bir istasyonun pompasina yanastiginizda pompanin para kisminin bilhassa sifirlanmasina dikkat edin. |
Araçlarda LPG Kullanmak Ne Kadar Güvenli? |
Bütün dünyada otomotiv firmaları benzin için dizayn edilmiş araçlara (hiç bir modifikasyon yapmadan) fabrikasyon olarak alterrnatif yakıt kullanmak üzere LPG ve CNG kitleri takıyorlar. FIAT TOFAS Bursa fabrikalarında ALBEA' lara LPG, ihraç DOBLO' lara CNG kiti takılıyor. Otomotiv üreticileri sonradan takılan kitlerden farklı olarak takılan LPG ve CNG kitlerinden ötürü en az 7 sene sorumluluk altına giriyorlar. Araçlarda alternatif yakıt olarak LPG veya CNG kullanımı, otomotiv firmalarını daha sıkı testler yapmaya zorluyor. Dolayısıyla bu kitlerin takılması ve testleri çok uzun sürüyor. Emisyon testleri, dynometrik performans testleri, çarpışma ve darbe testleri v.s. Örneğin TOFAŞ' ta yapılan LPG' li araç testleri özet olarak şöyle: 1- Dörtlü yol similatöründe komple araç fatik (yorulma) testi-300 saat 2- Emisyon testleri 91/441/EC, 98/77EC normlarına göre 3- Güç ve moment testleri 4- Emniyet, güvenilirlik, performans ve araç kullanım testleri (60.000 km x 3 ara= 180.000 Km) 5- Komple araç çarpma testi, önden çarpma testi ve ECE 34 normuna göre arkadan çarpma testi Ayrıca ülkemizde de uygulamada olan ECE R 67.01 sayılı Avrupa Birliği normlarına göre; - Bir kaza anında hem benzin hemde LPG akışını kesen atalet sensörü, - LPG tank üzerindeki multivalf üzerinde gazı akışını kesen uzaktan kumandalı ekstra bir selenoid vana, - LPG tankı üzerindeki multivalfe entegre 27 bar basınçta açan bir emniyet valfi ile 120 derecede eriyen sigorta mühür, - LPG tankı Bon-Fire (Yangın Testi)-LPG ile dolu tank yangına maruz bırakılarak, tank üzerindeki multivalf sayesinde tankın patlamadan basınç sıfırlanıncaya kadar dayanması test edilmektedir. Bu testi geçmeyen tank ve multivalf after markette de araçlara takılamaz (ECE R 67.01 Standardı) - LPG tank bağlantılarını güvenilirliğinin çarpşma testleriyle onaylanması. ECE R 67.01 Normuna göre tank bağlantıları önden ve arkadan çarpmalarda 20g, yandan çarpmalarda 8g kuvvete dayanmak mecburiyetindedir. Aşağıda gaz yakıtların fiziksel özellikleri var. Kendi Kendine Tutuşma Sıcaklı (0º C) HİDROJEN : 585 DOĞALGAZ : 540 LPG : 510 BENZİN : 385 Min. Tutuşma Enerjisi (MJ) HİDROJEN : 0.02 DOĞALGAZ :0.28 LPG : 0.25 BENZİN :0.25 Max. Laminer Alev Hızı (Cm/Sn) HİDROJEN :270 DOĞALGAZ: 38 LPG : 40 BENZİN :30 Tablodanda görüldü gibi, LPG' nin kendi kendine tutuşma sıcaklı benzinden daha yüksektir. Uygun olmayan ateşleme avansları, yanma odasında sıcak kalmş bölgeler motorlarda erken ateşlemeye sebep olabilir. Yukarıda görüldü gibi düşük tutuşma sıcaklı nedeniyle benzinde bu risk LPG' den daha fazladır. Fiziksel özelliklere devam edecek olursak: R.O.N. (ARAŞTIRMA OKTAN SAYISI) LPG: 105 BENZİN: 96-98 M.O.N. (MOTOR OKTAN SAYISI) LPG: 92 BENZİN: 85-87 Alt Kalorifik Gç (MJ/Dm3) : LPG:25.6 BENZİN: 32.3 STOİKOMETRİK ORAN (KG/KG) : LPG : 15.66 BENZİN : 14.7 |
Aracım çok yakıyor diyenlere |
ARACINIZ ÇOK YAKIYORSA * İlk olarak 1 lt. su şisesine benzin koyarak aracin benzinde tuketimi kontrol edilir. Benzinde cok yakiyorsa, problem benzin sistemindedir. Boşuna gazda problem aranmamalıdır. Benzindeki problem halledildiginde gazdaki problem de otomatik olarak ortadan kalkacaktir. Benzin sisteminde tum problemler halledildikten sonra gaz kontrolune gecilmelidir. Unutulmamalidir ki, benzinde problem varken gazdaki problemi cozmek mumkun degildir. * Arac yağ yakiyorsa ve su eksiltiyor ise motorda problem var demektir. Dolayisiyla sadece gazi degil benzini de cok yakar. * Regulator takilmadan once triger kayisi degismisse triger kayisi sente atlamis olabilir. Triger kayisi sente araliginin fazla olmasi, aracin hem gazi hem de benzini cok yakmasina sebep olur. * Subaplar fazla siki veya gevsek olabilir. * Arac rektifiyeden cikmissa motor ust kapagi fazla taslanmis olabilir. Fazla taslanmissa yanma odasi hacmi daralir ve hararet yapar. Hararet yapan ve motoru zarar goren arac sadece gazi degil, benzini de cok yakar. * Buji ve buji kablolari eski ise tam atesleme yapamadigi icin yanmamis gaz cikabilir. Dolayisiyla yakit tuketimi cok olur. * Platin ve ateslemesi problemli ise gazi ve benzini tam yakmaz veya cok yakabilir. * Karburatore giren hava miktari gereginden fazla ise yakiti cok yakar. Ayrica; * Mikser hava aliyorsa gazi cok yakar. * Regulatordekitamir takimi uygun degilse (genelde sonradan takilan ve orijinal olmayan yedek parcadan kaynaklanir) gaz ayari iyi yapilamaz ve bu cok yakmaya sebep olabilir. Bu nedenle orijinal yedek parca kullanilmalidir. * LPGkacagi olabilir. Kacak olan bolgede genellikle terleme veya buzlanma olur. * Regulatore gelen kalorifer suyu yanlis yerden alinmis veya su gelisinde problem olmasi cok yakmaya sebep olabilir. * Regulatordekihava ayar vanasi cok acilmis olabilir. Sayet hava ayar vidasi cok az acildiginda veya kisildiginda aracin rolantisinde degisme olmuyorsa arac bir yerlerden hava aliyordur. Bu hava alma problemi de genelde karburator alt takozu veya westinghouse dan kaynaklaniyordur. * Araba hararet yapmissa, regulatorun su tarafi deforme olmus ve gazi tam buharlastirmiyor olabilir. * Aracin benzinde gaz analiz degerleri iyi degilse problem benzin sistemindedir. Dolayisi ile bu problem ortadan kaldirilinca dogrudan gazda da problem ortadan kalkacaktir. * Aracta hava ayar vidasi varsa (genelde enjeksiyonlu araclar icin soz konusudur) kisilmasi gerekir. *Kilometreteli arizali olabilir. ROLANTI PROBLEMI VAR ISE * Aracbenzinde calisirken rolantide problem var mi bakilir. Sayet problem yoksa gazdaki problem icin asagidaki secenekler incelenir. * Karburatorkelebegi arizali olabilir. Bu durum aracin rolantisinin bozulmasina sebep olabilir ve cok yakma problemi gorulebilir. * Aractamanifold hava aliyorsa, arac rolanti tutmaz. * Buji ve buji kablolari eski ise rolanti bozulabilir. * Karburator alt takozu hava aliyorsa rolanti bozabilir. (yukselir) * Karburator kelebegi arizali ise (kelebek millerininin bulundugu yerden hava aliyorsa) arac rolantide durmaz ve cok yakar. * Regulator diyafram ve contalari bozulmus olabilir.(Tamir takimlarin 50.000 Km.de degistirilmelidir). * Regulatorrolanti ayari iyi yapilmalidir. * Aractaki westinghouse da problem olabilir. * Regulatordekidiyafram patlak olabilir. Regulator yetkili serviste kontrol ettirilmelidir. * Rolanti avans ayarindan bozuluyor olabilir. * Regulatoricinde biriken kostik ayda bir kez bosaltilmalidir. * Benzinde arac rolantisi normal degerlerinde olmalidir. * Regulator selenoid vanasi kontrol edilmelidir. * Motor da hava cikis yeri varsa o tikali olabilir. * Regulatore 12 volttan dusuk voltaj geliyorsarolanti problemi dogabilir. ARAÇ KOKU YAPIYORSA * Regulator diyafram ve contalari bozulmus olabilir. Tamir takimini degistirin. * Aracinizda gaz kacakkontrolu yaptirin. * Egsozunuz patlak veya delik olabilir. * Araba hararet yapmissa, regulator su tarafi deforme olmus ve gazi tam buharlastirmiyor olabilir. * Radyatorde delik olmasi veya tikali olmasi kokuya sebep olabilir. * Istasyondan alinan gaz kotu olabilir. Istasyonu degistirin. * Manifold contasindaki su girisi atesleme odasina su kaciriyorsa aracta su eksiltir ve hararet yapar. ARAÇ GAZDA KESIKLIK YAPIYORSA * Regulatorun rolanti deligi tikali olabilir. * Regulatorun selenoid vanasi arizali olabilir. * Araba tekliyorsa bujiler veya buji kablolari kotu durumda olabilir. * Araba gazi kesik kesik aliyorsa ya kagit filitre tikalidir ya da samandirada problem vardir. ARAÇ GEÇ CALISIYORSA * Arac gec calisiyorsa platinde problem olabilir, kompresoru dusuk olabilir veya subap ayari iyi olmayabilir. * Distributor, buji veya kablolar eskimis olabilir. * Avans ayari iyi olmayabilir. * Regulatorunhava ayari iyi yapilmamis olabilir. ARAÇ STOP EDIYORSA * Westinghouse da kacak varsa rolanti bozulur ve araba stop edebilir. * Karburator hava aliyorsa fren yapinca araba stop edebilir. * Arac hareket halinde iken vites bosa alinip frene basildiginda arac stop ediyorsa frenler kaciriyor olabilir. * Karburatorlu araclarda arac calisirken vites bosta iken stop ediyorsa hava fazla geliyor olabilir. DİĞER PROBLEMLER * Tankin ustu terliyorsa kacak olabilir veya ortamin sicakligi ile tankin bulundugu yerin sicaklik farki fazla olabilir. * Araba hararet yapmis ve radyatorde su kalmamis ise diyafram patlak olabilir. * Gaz deposunda gaz var ama gaz beyne ulasmiyorsa samandira arizali veya pislik tutmus olabilir. (Samandira emisi temizlenerek problem halledilebilir) * Yakit secici anahtaryanmis ise sarj dinamosu bozuk veya aku fazla sarj edilmis olabilir. * Arac cok hararet yapiyorsa, motor contasi kalitesiz olabilir. * Arac yokus asagi veya bos viteste stop ediyorsa gazla benzin karisiyor olabilir. Benzin geri donus valfi (cekvalf) takilmalidir. *Enduksiyon bobini akimi yuksek ise meksefeyi, o da platini yakar (karburatorlu araclar icin). Bu durum aracin benzinde 3.000 dev/dk.dan sonra patirti yapmasina gazda cekmemesine sebep olabilir. Ayrica enjeksiyonlu araclarda benzinde iyi ama gazda cekmiyorsa eksantrik mili bozuk olabilir |
Otogaz Kullanıcılarınca Bilinmesi Gerekenler |
Lpg kullanılan aracların cogu karburatorlu ve en buyuk sıkıntı bunlarda yaşanıyor. Aşagıdakı yazı bu nedenle karburatorlu araclar ıcın. Ancak genelde cogu hususlar enjeksıyonlu araclar ıcın de gecerlı. Arac cok yakıyorsa * ılk olarak aracın benzınde tuketımı kontrol edılır. Benzınde cok yakıyorsa, problem benzın sıstemındedır. Boşuna gaz da problem aranmamalıdır. Benzındekı problem halledıldıgınde gazdakı problem de otomatıkman ortadan kalkacaktır. Benzın sıstemınde tum problemler halledıldıkten sonra gaz kontrolune gecılmelıdır. Unutulmamalıdır kı benzınde problem varken gazdakı problemı cozmek dogru degıldır. * arac yag yakıyorsa ve su eksıltıyor ıse motorda problem var demektır. Dolayısı ıle sadece gazı degıl benzını de cok yakar * regulator takılmadan once trıger kayışı degışmışse trıger kayışı sente atlamış olabılır .trıger kayışı sente aralıgının fazla olması, aracın hem gazı hem de benzını cok yakmasına sebep olur. * subaplar fazla sıkılmış veya gevşek olabılır. * arac rektıfıyeden cıkmışsa motor ust kapagı fazla taşlanmış olabılır. Fazla taşlanmışsa yanma odası hacmı daralır ve hararet yapar. Hararet yapan ve motoru zarar goren arabada sadece gaz degıl benzını de cok yakar. * bujı ve bujı kabloları eskı ıse tam ateşleme yapamadıgı ıcın yanmamış gaz cıkabılır. Dolayısıyla cok yakar * motorda platın ve ateşlemesı problemlı ıse gazı ve benzını tam yakmaz ve cok yakabılır. * karburatore gıren hava mıktarı geregınden fazla ıse yakıtı cok yakar. Ayrıca; * mıkser hava alıyorsa gazı cok yakar * regulatordekıtamır takımı uygun degılse (genelde sonradan takılan ve orjınal olmayan yedek parcadan kaynaklanır) ıse gaz ayarı ıyı yapılamaz ve cok yakmaya sebep olabılır. Bu sebeple orjınal yedek parca kullanılmalıdır. * lpg kacagı olabılır. Kacak olan bolgede genellıkle buzlanma olur. Şayet kacak cok az ıse buzlanma yerıne terleme olur. * regulatoregelen kalorıfer suyu yanlış yerden alınmış veya su gelışınde problem varsa tam ısınma olmaz, dolayısıyla cok yakmaya sebep olabılır. * regulatordekıhava ayar vanası cok acılmış olabılır. Şayet hava ayar vıdası cok az acıldıgında veya kısıldıgında aracta rolantı degışme olmuyorsa arac bıryerlerden hava alıyordur. Bu hava alma problemı de genelde karburator alt takozu veya westınghouse dan kaynaklanıyordur. * araba hararet yapmışsa, regulatorun su tarafı deforme olmuş ve gazı tam buharlaştırmıyor olabılır * arac benzınde gaz analız degerlerı ıyı degılse problem benzın sıstemındedır. Dolayısı ıle bu problem ortadan kaldırılınca otomatıkman gazda da problem ortadan kalkacaktır. * aracta hava ayar vıdası varsa (genelde tek nokta enjeksıyonlu araclar ıcın sozkonusudur) kısılması gerekır * km telı arızalı olabılır rolantı problemı var ıse : * arac benzınde calışırken rolantıde problem var mı bakılır. Şayet problem yok ıse gazdakı problem ıcın aşagıdakı secenekler ıncelenır * regulator vakumlu tıp ıse aractakı vakum emışı problem olabılır. * karburator kelebegı arızalı olabılır. Bu durum aracın rolantısının bozulmasına sebep olabılır ve cok yakma problemı gorulebılır. * aracta manıfold hava alıyorsa arac rolantı tutmaz * bujı ve bujı kabloları eskı ıse rolantı bozulabılır. * karburator alt takozu hava alıyorsa rolantı bozabılır. (yukselır) * karburator kelebegı arızalı ıse (kelebek mıllerınının bulundugu yerden hava alıyorsa) arac rolantıde durmaz ve cok yakar * kıtın tamır takımının omru bıtmış olabılır (kıt tamır takımlarının kullanım omru ortalama 50.000 km dır) * regulatorrolantı ayarı ıyı yapılmalıdır. *regulator vakumlu ıse aractakı vakum emışı problemlı olabılır. * aractakı westınghouse da problem olabılır. * regulatordekı dıyafram patlak olabılır. Regulator yetkılı servıslere actırılarak kontrol ettırılmelıdır. * dıstrıbutorun dıyaframında problem varsa rolantı bozar. * rolantı avans ayarından bozuluyor olabılır. * regulatorıcınde bırıken kostık ayda bır kez boşaltılmalıdır. * benzınde arac rolantısı normal degerlerınde olmalıdır. * regulator seleonoıd vanası kontrol edılmelıdır. * motor da hava cıkış yerı varsa o tıkalı olabılır. * regulatore 12 volttan duşuk voltaj gelıyorsarolantı problemı dogabılır. Arac koku yapıyorsa : * tamır takımınının omru bıtmış olabılır. (omru 50.000 km dır). Omru bıtmış ıse tamır takımını degıştırın. * aracınızda gaz kacak kontrolu yaptırın. * egsozunuz patlak veya delık olabılır. * araba hararet yapmışsa, regulator su tarafı deforme olmuş ve gazı tam buharlaştırmıyor olabılır * radyatorde delık olması veya tıkalı olması kokuya sebep olabılır * ıstasyondan alınan gaz kotu olabılır. Istasyonun degıştırılmesı gerekebılır. * manıfold contasındakı su gırışı ateşleme odasına su kacırıyorsa aracta su eksıltır ve hararet yapar. Arac gazda kesıklık yapıyorsa : * regulatorun rolantı delıgı tıkalı olabılır. * regulatorun selenoıd vanası arızalı olabılır. * araba teklıyorsa bujıler veya bujı kabloları kotu durumda olabılır * araba gazı kesık kesık alıyor sa ya kagıt fılıtre tıkalıdır ya da şamandırada problem vardır. * uzun yolda kesıklık yapıyor sonra acılıyorsa gaz fılıtresı tıkalıdır. Arac gec calışıyorsa : * arac gec calışıyorsa platınde problem olabılır, kompresoru duşuk olabılır veya subap ayarı ıyı olmayabılır. * dıstrıbutor arızalı olabılır. * bujı ve bobın kabloları eskımış veya kalıtesız olabılır. * ateşleme bujılerı omrunu tamamlamış olabılır. * avans ayarı ıyı olmayabılır * regulatorunhava ayarı ıyı yapılmamış olabılır. Arac stop edıyorsa : * westınghouse da kacak varsa rolantı bozulur ve araba stop edebılır * karburator hava alıyorsa fren yapınca araba stop edebılır. * arac hareket halınde ıken vıtes boşa atılıp frene basıldıgında arac stop edıyorsa frenler kacırıyor olabılır * karburatorlu araclarda arac calışırken vıtes boşta ıken stop edıyorsa hava fazla gelıyor olabılır.. Dıger problemler : * tankın ustu buz tutuyorsa kacak olabılır veya ortamın sıcaklıgı ıle tankın bulundugu yerın sıcaklık farkı fazla olabılır. Ayrıca tank terlıyorsa şamandra arızalıdır * kacak olan bolgede buzlanma olur * araba hararet yapmış ve radyotorde su kalmamış ıse dıyafram patlak olabılır. * gaz deposunda gaz var ama gaz beynıne ulaşmıyorsa şamandra arızalı veya pıslık tutmuş olabılır. (şamandra emışı temızlenerek problem halledılebılır. * yakıt secıcı anahtaryanmış ıse şarj dınamosu bozuk veya aku fazla şarj edılmış olabılır. * arac cok hararet yapıyorsa, motor contası kalıtesız olabılır. * arac yokuş aşagı veya boş vıteste stop edıyorsa gazla benzın karışıyor olabılır. Benzın gerı donuş valfı (cekvalf) takılmalıdır. * enduksıyon bobını akımı yuksek ıse meksefeyı yakar o da platını yakar (karburatorlu araclar ıcın). Bu durum aracın benzınde 3.000 dev/dk dan sonra patırtı yapmasına gazda cekmemesıne sebep olabılır. Ayrıca enjeksıyonlu araclarda benzınde ıyı ama gazda cekmıyorsa eksantrık mılı bozuk olabılır. |
Aracımdaki LPG Tesisatını Başka Bir Araca Montaj Yaptırmak İstiyorum? |
Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelik‘de "Yakıt dönüşümü yapılacak araçlarda eski, kullanılmış, standart dışı malzemeler kullanılmayacaktır." hükmü yer almaktadır. LPG dönüşümü sonrası montaj tespit raporunda belirtilen LPG parçaları kayıt altına alınır. Onaylı montaj tespit raporu aracın trafikteki dosyasında kayıt altına alınarak saklanmaktadır. Bir araçtaki LPG tesisatı her ne nedenle olursa olsun başka bir araca montajı yapılamaz. |
Aracımdaki LPG Tesisatını Söktürmek İstiyorum? |
Araçlarda LPG Dönüşümü "SMM Büro Tescil Belgesi" ve "Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi" olan servislerimizde, uzman bir mühendisin gözetiminde yapılmaktadır. Aracınızdaki tesisatın sökümüde gene bu dönüşüme yetkili servislerimizde yapılmalıdır. Seri tadilat yöntemiyle LPG dönüşümü yapan bayimizde söküm işlemini gerçekleştirdikten sonra, münferit tadilat yöntemiyle proje çizen firmalarda LPG Sökümü ile ilgili proje hazırlanmalıdır. LPG Söküm projesi çizilen araca Periyodik Muayene İstasyonlarında tespit yapılmaktadır. Yapılan tespit sonrası trafiğe kayıtlı olduğu tescil bürosundan ruhsat yenilenerek "Araç LPG ile Çalışır" ibaresi kaldırılır. Aracınızdaki yakıt sistemi tadilatını yetkili yerlerde söktürdükten sonra, sökümü yapan firmanın yetkili olduğuna dair "Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi", "SMM Büro Tescil Belgesi", "Araçların LPG‘ye Dönüşümü Mühendis Yetki Belgesi" ve söküm faturası ile AİTM projesi çizmeye yetkili firmalara başvurarak proje çizdirmeniz gerekmektedir. AİTM firmalarından temin edeceğiniz proje ile periyodik muayene istasyonlarında aracınıza tespit muayenesi yaptırarak proje ekinde muayene ait belgelerle ilgili trafik tescil bürosuna başvurabilirsiniz. |